[توضیح: من هیچگاه یارانه نقدی نگرفتهام و دلایل خودم را دارم و البته کسی را هم که دریافت میکند یا نمیکند قضاوت نمیکنم و هدف نوشته هم این نیست]
این ماجرا که دولت دوست دارد یک سری از مردم به طور خودجوش از دریافت یارانه نقدی ۴۰ هزار تومانی خودداری کنند مرا به یاد مکالمه چند شب پیش با یک دوست انداخت.
قبلش این جمله دیروز روحانی-مچکریم را مرور کنیم: «آنها که نیاز آنچنانی به یارانه ندارند، دست رد به سینه یارانه نقدی بزنند» (منبع)
چند شب پیش به دیدار دوستانی از طبقه بالای جامعه رفته بودیم و بحث نگرفتن یارانه شد. یکی از دوستان میگفت «یارانه طبق قانون مملکت حق هر ایرانی است: من نه تنها از روز اول یارانه خود را دریافت کردهام بلکه با یارانه ۴۰ هزار تومان هر نفر هر ماه خودم (که در طول سه سال گذشته حدود ۴ میلیون تومان شده است) یک ایکسباکس و یک لپ تاپ برای خانواده سه نفره خودم خریداری کردهام!»
سوال این است: آیا کسی هست که «نیاز آنچنانی» به ۴۰ هزار تومان هر نفر هر ماه نداشته باشد؟
پرداخت یارانه نقدی به «هر ایرانی» یا طبق یک قانون و یک منطقی است (مثلا تقسیم پول نفت یا افزایش بالسویه قیمتها) یا از منطق «حالا شما لطف کن نگیر بی خیال بشو» پیروی می کند. اگر منطق اول است هر کسی حق دارد چیزی را که طبق قانون متعلق به خودش است دریافت کند و اختیار نحوه خرج کردن آن را هم دارد: کسی برای نیازهای اولیه مانند مرغ و گوشت، کسی برای ایکسباکس و لپ تاپ، کسی هم برای کمک شخصی و اختیاری به طبقات ضعیفتر.
اگر دولت به دنبال منابع برای کمک به طبقات ضعیفتر است راه آن «کارگروه فراخوان انصراف داوطلبانه از یارانه» آن هم به مدیریت آزاداندیشترین مشاوران روحانی نیست! راه درست آن یا اصلاح قانون یارانه است یا وضع کردن قوانین موازی و تشویقی دیگر (مثلا ایجاد سریع یک صندوق و برقراری تشویقهای عوارضی و مالیاتی -مثل همه کشورهای دنیا - برای افراد و شرکتهایی که به آن صندوق کمک کنند). آن وقت به جای درخواست بازپس گیری ۴۰ هزار تومانها از مردم «به دلایل داوطلبانه»، می توان ۴۰ میلیون و ۴۰ میلیارد از شرکتها و کسب و کارها «به دلایل اقتصادی» دریافت کرد.
توقع اینکه کسی، از هر طبقهای، «نیاز آنچنانی» به پولی که متعلق به خودش است نداشته باشد توقعی نادرست است.